Proje Alanına Dair Kısa Bilgi
Proje alanının odağında Mehmet Genç Külliyesi (Cevizli TEKEL Fabrika alanı) yer almakta olup, 1. Derece Doğal Sit Alanı olan Dragos Tepesi ve 1. Derece arkeolojik sit alanı ile sınır ilişkisi içindedir. Aynı zamanda yakın çevrede Tekel fabrika dönemine ait diğer yapı (Darphane) ve yapı grupları da (Marmaray Üstündeki Tekel Lojmanları) proje çalışma alanı içindedir. Bu nedenle alandaki aktörler ve tarihsel gelişimi farklı ara yüzler üzerinden okumak gereklidir.
Dragos Arkeoloji alanı ekseninde bakıldığında Erken Bizans dönemine (4.-6. yüzyıl) kadar uzanan bir tarihçe ile başlayan alanın hikayesi, Kartal-Maltepe Bölgesinin ve İstanbul kıyı gelişimi ile iç içedir.
Bu yönüyle özgün doğal nitelikleri olan alan aynı zamanda, Kültür Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu’nun 11.11.1999 tarihli kararıyla Dragos Tepesi ve Yakın Çevresi Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmiştir.
Diğer yandan, Tekel fabrikası, kendi içinde ayrı bir tarihsellik oluşturmaktadır. Fabrikanın kurulması, temelde Türkiye’nin sanayileşme süreçleri ve devletçilik politikaları ile ilişkilidir. Tütün yetiştiriciliğinin, 19. Yüzyılda çok etkin bir ekonomik kaynak olması nedeniyle, 1860larda başlayan tütün inhisar süreçleri, 1923’te Reji idaresi devlete geçmiştir. Bu bağlamda Türkiye’de çeşitli yerlerde tütün deneme evleri kurulmuştur. Bunlardan biri olan Maltepe tütün deneme evi, 1931’de kurulmuştur. Akabinde, 1967-69 yıllarında Cevizli TEKEL Fabrikasının üretime başlaması sadece bölge için değil, aynı zamanda ülke ekonomisi için de önemli bir etki yaratmıştır. 2008 yılında özelleştirme kapsamında, TEKEL de özelleştirilmiştir. 2009 yılında İstanbul Şehir Üniversitesine devredilen alanda 2010 yılında, üç yapı grubu Korunması gerekli Kültür Varlığı* olarak tescil edilmiştir. 2020 yılında Marmara Üniversitesine devredilen alan, halen Mehmet Genç Külliyesi olarak kamusal nitelikli eğitim hayatına devam etmektedir.
Alan, tarihi, mimari, kültürel, doğal ve sosyokültürel bağlamda kentsel ve toplumsal bir hafıza alanı olarak çeşitli değerlere sahiptir.